TRIAC là gì? Phân loại, nguyên lý làm việc và ứng dụng của TRIAC

Là linh kiện không thể thiếu trong hầu hết các bo mạch điện tử hiện nay nhưng không phải ai cũng nắm được khái niệm “TRIAC là gì?”

• IGBT là gì? Ưu nhược điểm và ứng dụng của IGBT trong thực tế
• Mosfet là gì? Tìm hiểu cấu tạo, hoạt động và ưu nhược điểm Mosfet

Khái niệm

TRIAC là một linh kiện điện tử vô cùng quan trọng nên người làm việc trong ngành rất cần nắm được khái niệm “Triac là gì?”. TRIAC là phần tử bán dẫn gồm năm lớp bán dẫn, tạo nên cấu trúc p-n-p-n như ở thyristor theo cả hai chiều giữa các cực T1 và T2, do đó có thể dẫn dòng theo cả hai chiều giữa T1 và T2. TRIAC có thể coi tương đương với hai thyristor đấu song song song ngược để điều khiển Triac ta chỉ cần cấp xung cho chân G của Triac.

Phân loại

• Triac 3Q có thể được kích hoạt chỉ ở góc phần tư 1, 2 và 3. Vì không yêu cầu mạch bảo vệ, thiết bị 3Q hiệu quả hơn triac tiêu chuẩn trong các ứng dụng có tải không điện trở.
• Loại tiêu chuẩn hay TRIAC 4Q có thể được kích hoạt trong bốn chế độ. TRIAC 4Q phải bao gồm các linh kiện bảo vệ bổ sung như điện trở – tụ điện (RC) trên các cực chính và một cuộn cảm mắc nối tiếp trong thiết bị.

Nguyên lý làm việc

Triac được coi như một công tắc điện chuyên dùng để điều khiển thiết bị điện xoay chiều vì thế các chân của nó cũng gần tương đương với các thành phần của một công tắc điện tử.

TRIAC có thể điều khiển cho mở dẫn dòng bằng cả xung dương (dòng đi vào cực điều khiển) lẫn xung âm (dòng đi ra khỏi cực điều khiển). Tuy nhiên xung dòng điều khiển âm có độ nhạy kém hơn, nghĩa là để mở được TRIAC sẽ cần một dòng điều khiển âm lớn hơn so với dòng điều khiển dương.

Vì vậy trong thực tế để đảm bảo tính đối xứng của dòng điện qua TRIAC thì sử dụng dòng điện dương là tốt hơn cả.

Ký hiệu

Triac được ký hiệu là chữ T ở trên mạch điện tử.

► Tham khảo một số mẫu cvonline chuyên nghiệp cho ứng viên ngành điện tử

Ứng dụng của TRIAC

TRIAC là một linh kiện bán dẫn đóng vai trò như một công tắc đóng cắt điện cho tải xoay chiều.

Tính năng hai chiều của TRIAC làm cho chúng chuyển đổi thuận tiện cho dòng điện xoay chiều (AC). Ngoài ra, áp dụng một kích hoạt ở góc pha điều khiển của AC trong mạch chính cho phép điều khiển dòng điện trung bình chảy vào tải (điều khiển pha). Điều này thường được sử dụng để kiểm soát tốc độ của động cơ cảm ứng, đèn mờ, và kiểm soát máy sưởi điện.

Chúng ta có thể thấy triac được sử dụng nhiều trong các đèn bàn học có điều chỉnh độ sáng, các bộ điều khiển quạt trần, trong mạch điều khiển tốc độ của máy khoan, máy cưa, trong các mạch điều khiển nồi phở điện, các bộ điều khiển nhiệt độ của lò nướng công nghiệp, các tủ hấp, tủ sấy, nồi hơi…

TRIAC dễ sử dụng và có chi phí thấp hơn thay vì sử dụng hai thyristor cho các ứng dụng công suất thấp. Khi cần có công suất cao hơn, người ta thường sử dụng hai thyristor đặt đối song với nhau.

Tuy nhiên người ta không sử dụng nó trong các ứng dụng chuyển mạch công suất cao – một trong những lý do là đặc tính chuyển mạch không đối xứng của nó.

TRIAC được sử dụng trong nhiều ứng dụng chuyển mạch điện:

• Kiểm soát các thiết bị gia dụng nhỏ chạy bằng điện xoay chiều.
• Điều khiển động cơ nhỏ.
• Điều khiển tốc độ quạt điện.
• Đèn điều chỉnh ánh sáng trong nhà…

Hi vọng sau bài viết này của Timviecdientu, các bạn có thể phần nào đó nhận biết được TRIAC trong thực tế và trả lời được câu hỏi “TRIAC là gì?” cũng như các thông tin liên quan như ký hiệu, cấu tạo nguyên lý hoạt động và tính ứng dụng trong thực tiễn.

► Khám phá các kênh tuyển dụng uy tín hàng đầu hiện nay!